В статье отражены результаты исследования, целью которого стало установление возможностей применения литературного наследия А.П. Чехова и Лу Синя в рамках преподавательской практики формирования межкультурной компетенции студентов-филологов Китая. В ходе исследования представлено обоснование актуальности исследования, отражены история и методология исследуемого феномена взаимообусловленности творчества писателей России и Китая в контексте межкультурных взаимодействий. Достижению цели способствовало поэтапное решение поставленных перед исследованием задач, заключающихся в сравнительном анализе некоторых литературных произведений А.П. Чехова и Лу Синя в рамках общих тем, а также проведении параллелей в художественном отображении писателями типа «маленького человека». Научная новизна полученных в результате исследовательской деятельности данных по сравнению с упомянутыми в работе научными трудами российских и китайских авторов, заключается в особенности ракурса изучения и освещения фактического материала, свидетельствующего о межкультурной взаимосвязи между представителями писательской интеллигенции двух стран – Китая и России. Достоверность полученных результатов основывается адекватным использованием исторических и сопоставительных методов, позволяющих раскрыть типологическую близость текстов литературных произведений с целью осознания степени влияния культурно-исторического контекста на писателей. Практическая значимость исследования заключается, на наш взгляд, в возможности применения его результатов для организации аудиторных и внеаудиторных форм изучения творческого наследия русского и китайского писателей в рамках межкультурного взаимопроникновения изначально разных филологических «традиций».

https://doi.org/10.48081/BMEO8063

2025

Выпуск 3

В статье рассматриваются педагогические условия, способствующие эффективному организационно-методическому сопровождению деятельности кураторов студенческих групп в техническом университете. Исследование направлено на выявление и обоснование условий, которые позволяют повысить качество взаимодействия кураторов со студентами, способствовать их успешной адаптации, развитию профессиональных и личностных компетенций. Ключевыми педагогическими условиями являются: разработка методических рекомендаций для кураторов, внедрение современных технологий воспитательной работы, создание системы мотивации и поддержки кураторов, а также обеспечение междисциплинарного взаимодействия всех участников образовательного процесса. Особое внимание уделяется роли куратора в формировании у студентов навыков самоорганизации, ответственности и лидерских качеств. Экспериментальная часть исследования была проведена на базе НАО «Казахский агротехнический исследовательский университет имени С. Сейфуллина». Выборка респондентов составила 110 студентов технического и энергетического факультетов, а также кураторов данных студенческих групп 2-х курсов. В ходе эксперимента использовались методы анкетирования, тестирования, педагогического наблюдения и экспертной оценки для анализа эффективности предложенных педагогических условий. Практическая новизна исследования заключается в разработке конкретных методических материалов и алгоритмов, которые могут быть внедрены в практику работы технического университета. Предложенные подходы способствуют оптимизации деятельности кураторов, повышению их профессиональной компетентности и эффективности воспитательного процесса. Результаты исследования могут быть использованы руководителями образовательных организаций, методистами и кураторами для совершенствования системы сопровождения студентов.

https://doi.org/10.48081/DVLQ7550

2025

Выпуск 3

В статье рассматривается актуальная проблема формирования профессионально-ориентированного медиаобразования будущих педагогов-психологов в условиях цифровизации современного общества. Подчеркивается, что активное внедрение цифровых технологий в образовательный процесс требует от специалистов не только владения современными медиасредствами, но и способности эффективно применять их в профессиональной деятельности. В работе анализируются ключевые аспекты медиаобразования, направленного на развитие профессиональных компетенций студентов, обучающихся по направлению «Педагогика и психология». Особое внимание уделяется роли медиаграмотности, критического мышления и этического использования медиаконтента в контексте подготовки будущих педагогов-психологов. Для подтверждения гипотезы о значимости профессионально-ориентированного медиаобразования был проведен педагогический эксперимент, включающий констатирующий, формирующий и контрольный этапы. На констатирующем этапе диагностика показала недостаточный уровень сформированности у студентов навыков критического анализа медиаконтента, создания профессионально значимых медиапродуктов и ориентации на применение медиатехнологий в будущей практике. На формирующем этапе была разработана и реализована программа профессионально-ориентированного медиаобразования, включающая теоретические и практические модули. Теоретическая часть программы содержала лекции по основам медиаграмотности, психологии восприятия медиаконтента и современным тенденциям медиаобразования. Практическая часть включала мастер-классы, тренинги и проектную деятельность, направленные на освоение создания видеоуроков, интерактивных презентаций, подкастов и других форм медиаконтента, актуальных для работы педагога-психолога. На контрольном этапе выявлено значительное повышение уровня медиаграмотности и готовности студентов к применению медиатехнологий в профессиональной практике. Результаты исследования подтвердили гипотезу о том, что целенаправленное формирование профессионально-ориентированного медиаобразования способствует повышению качества подготовки будущих педагогов-психологов. Полученные данные свидетельствуют о необходимости дальнейшего совершенствования методик и программ медиаобразования в высшей школе, а также их адаптации к специфике различных профессиональных направлений. Статья будет полезна преподавателям, исследователям и практикам в области педагогики, психологии и медиаобразования.

https://doi.org/10.48081/IHAJ1951

2025

Выпуск 3

Статья посвящена исследованию процесса формирования методологической культуры студентов в рамках музыкального образования в высшем учебном заведении. Актуальность темы обусловлена необходимостью развития у будущих музыкантов-исполнителей системного мышления, рефлексивных навыков и способности применять теоретические знания в профессиональной практике. В статье представлены различные подходы к определению «методологическая культура», выделены ключевые компоненты и показатели ее сформированности. Исследование проводилось на кафедре «Исполнительское искусство» НАО «Торайгыров университет» с участием 35 студентов. Методология исследования включала анализ образовательных программ, проведение опросов студентов и преподавателей, а также статистическую обработку полученных данных. Результаты исследования подтверждают, что сочетание теоретических и исполнительских дисциплин положительно влияет на развитие методологической культуры студентов. Участники эксперимента продемонстрировали значительный рост в области критического мышления, рефлексии и применения научных подходов в музыкальной практике. Обсуждаются перспективы дальнейших исследований, связанных с совершенствованием образовательных стратегий и углублением методологической подготовки музыкального образования в вузе. Предложены рекомендации по модернизации учебных программ для повышения профессиональной компетентности будущих музыкантов и их адаптации к современным требованиям музыкального искусства.

https://doi.org/10.48081/BDSH3263

2025

Выпуск 3

Аннотация. Статья посвящена роли фасилитаторов в непрерывном профессиональном развитии педагогов. Авторской группой разработана и масштабирована профессиональной сеть фасилитаторов для НПРП. В основе модели лежит идея активного участия педагогов в образовательных изменениях через организацию сетевого взаимодействия, обмена опытом, модерации дискуссий и проектного сопровождения. Представленная концепция фасилитационной компетентности включает в себя такие ключевые компоненты, как коммуникативная гибкость, способность управлять групповой динамикой, рефлексивность, умение стимулировать саморазвитие коллег и поддерживать профессиональные сообщества. В статье раскрываются механизмы развития фасилитационной компетентности педагогов в условиях трансформации образовательной среды. Приводятся примеры успешных практик, апробированных в рамках НПРП, включая обучение фасилитаторов, проведение фасилитируемых методических сессий и организация пространства для коллективного профессионального роста. Особое внимание уделено роли фасилитатора как посредника между стратегическими целями системы образования и индивидуальными запросами учителя. На основе проведённого анализа авторы приходят к выводу, что фасилитация выступает не только инструментом сопровождения педагогов, но и действенным методом формирования устойчивой мотивации к профессиональному росту. Статья адресована методистам, педагогам, управленцам и организаторам повышения квалификации, заинтересованным в внедрении современных моделей непрерывного профессионального развития.

https://doi.org/10.48081/QEYH2743

2025

Выпуск 3

Бұл мақалада Қазақстанның жаһандық кеңістіктегі бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында жаңа экономикалық құрылымның даму бағыттарын нақты айқындау және кадрлар даярлаудың тиімді тетіктерін қалыптастыру қажеттілігі қарастырылады. Адами капиталды дамытудың маңызды алғышарттарының бірі ретінде еңбек нарығының талаптарына сай кәсіби құзыретті мамандарды даярлау үдерісінің жай-күйін талдау – қазіргі кезеңдегі өзекті ғылыми-практикалық мәселелердің бірі болып табылады. Осыған орай, Маңғыстау облысының орта арнаулы оқу орындарын кадрлармен қамтамасыз етілудің жәй-күйін skills technology foresight әдісіне негізделген талдау жасау қажет болып табылады. Демек, жас ұрпақтың болашақ еңбек нарығына бейімделуі үшін дұрыс бағыт-бағдар беру қажет екендігі және Маңғыстау облысының әлеуметтік-экономикалық және технологиялық даму ерекшеліктерін ескере отырып, Skills Technology Foresight әдісі негізінде кадр даярлаудың жәй-күйін зерттей отырып, өлкеміздің білім беру жүйесінің қазіргі заманғы ұлттық және халықаралық талаптарға жауап беретін, жоғары зияткерлік және жалпы мәдени дәрежелері бар бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау проблемалары қарастырылып, жаңа мамандықтар мен құзыреттер атласын әзірлеу болып табылады. Бұл атлас аймақтағы еңбек нарығын болашаққа бейімдеп, экономиканың инновациялық дамуын қамтамасыз етуге бағытталған. Зерттеу әдістері ретінде: STF (Skills Technology Foresight) әдістері, Rapid Foresight (RF) – жылдам және тиімді болжауға бағытталған негізгі сипаттамаларымен дәстүрлі тәсілдерден ерекшеленетін Форсайт әдістемесі қолданылады.

https://doi.org/10.48081/CATK7192

2025

Выпуск 3

Мақалада мектеп геометрия курсында жазықтықтағы фигураларды кеңістікте елестете білу сияқты абстрактілі ұғымдар арқылы стереометрияның элементтерін зерттеудің алғашқы кезеңдері қалыптаса бастағанда оқушылардың қабылдау дағдыларына байланыстытуындайтын қиындықтарды жеңілдету жолдары туралы қарастырылған. Сонымен қатар, мектеп қабырғасындағы көптеген геометриялық есептерді шешудің негізгі әдісі болып табылатын векторлық-координаталық әдісті тиімді пайдаланудың маңыздылығы, сол сияқты тақырыптың өзектілігі баяндалған. Бұл әдістер геометриялық есепті алгебралық түрге әкеледі. Нақты жағдайларда векторлық-координаталық әдісті қолдану оқушылардың келесідей дағдыларын игеруіне негіз болады: геометриялық тілді вектолық тілге аудару және керісінше; векторлармен операцияларды орындау; векторды санға көбейту, векторлардың скаляр көбейтінді арқылы олардың арасындағы бұрыштың шамасын табу және т.с.с. Векторлық-координаталық әдіс интуицияны, болжамды қажет етпейді: есептерді шешу алгоритмделген, бұл көп жағдайда мәселені шешуді жеңілдетеді. Есептерді шешуде векторлық-координаталық әдісті қолданудың тиімділігі оқушыларға ұлттық бірыңғай тестілеуді тапсыру кезінде уақыт үнемдеуге көмектесетіндігі анық. Стереометриялық есептерді шешуге бірнеше мысалдар келтіріліп, онда векторлық-координаталық әдісті дұрыс қолдана білудің артықшылықтары көрсетілген. Мақаланың мазмұны жоғары оқу орындарының оқытушыларының, мектеп мұғалімдерінің, жоғары сынып оқушыларының қызығушылығын тудыратыны сөзсіз.

https://doi.org/10.48081/WRCP6234

2025

Выпуск 3

Бұл мақалада Түркістан облысы мектеп оқушыларының республикалық және халықаралық информатика олимпиадаларындағы жүлделі орындарды иеленбеу проблемасы негізінде информатика пәні бойынша олимпиадалық есептерді шешудің әдістемесі ұсынылады. Мақалада Қазақстан Республикасының оқушыларының информатика пәнінен олимпиадаларға қатысу нәтижелері, сондай-ақ элективті курстарды ұйымдастыру және цифрлық білім беру орталарын қолдану қажеттілігі мектеп оқушыларынан алынған сауалнама арқылы анықталды. Күрделі олимпиадалық есептерді шешуде тиімді әдістемелік тәсілдерді қолданудың жолдары қарастырылған. Мәселенің шешімі ретінде оқушылардың олимпиадалық есептерді шығара алу дағдыларын қалыптастыру мақсатында ұйымдастырылған элективті курста цифрлық білім беру ортасын қолдану нәтижесі ұсынылды. Элективті курс аясында «ашкөз» алгоритмдері, динамикалық бағдарламалау және С.А. Оршанский әдістері арқылы олимпиадалық есептерді шығару мазмұны қарастырылды. Зерттеу барысында сауалнама жүргізу, анализ, синтез және мәліметтерді интерпретациялау сияқты жалпы ғылыми әдістер қолданылды. Теориялық аспектілер мен олимпиадалық есептерді шешу әдістерін қолданудың тиімділігі 8-11 сынып оқушылары арасында жүргізілген эксперименттік зерттеу арқылы анықталды. Зерттеу нәтижелері оқушылардың олимпиадаға дайындық деңгейінің айтарлықтай артқанын көрсетіп, білім беру процесінде ұсынылған әдістердің тиімді қолданылуына мүмкіндік береді.

https://doi.org/10.48081/THVV3576

2025

Выпуск 3

Аталмыш мақалада баланың шығармашылық қабілетін дамыту теориясы мен практикасы, зерттеушілік жоба технологиясын пайдалану парадигмасы, құралдары, ғылыми-дидактикалық негіздері қарастырылған. Ұсынылып отырған мақалада баланың шығармашылық қабілетін зерттеушілік жоба технологиясы арқылы дамыту түрлері жайында ақпараттар жинақталған. Жұмыс барысында зерттелген ғылыми еңбектердегі мектепке дейінгі жастағы баланың шығармашылық қабілетін дамытуға қатысты ғылыми-дидактикалық тұжырымдар зерделеніп, жинақталып, мақалада орын алған.Теория және практика үдерісіндегі баланың шығармашылық қабілетін зерттеушілік жоба технологиясы арқылы дамыту көріністерінің біршама бірліктері сараланып, қазіргі білім беру жүйесіне енгізілген зерттеушілік жоба технологиясының маңыздылығы аталынған. Дамыту мен тәрбиелеу үдерісінде практиканы іске асыру жайындағы дефиницияға қатысты біршама ұғымдарға, анықтамаларға шолу жасалынған, талданып, жинақталып, Дж. Дьюидің идеясын кең көлемде ашуға ұмтылыс жасалынған.Мақалада баланың шығармашылық қабілетін дамыту құралы - зерттеушілік жоба технологиясы екенінің мән-мағынасына қатысты зерттеу барысында айқындалған ұстанымдар аталып өтілген. Зерттеушілік жоба технологиясы мектепке дейінгі жастағы балалардың дамыту құралы ретіндегі мәселе жан-жақты айқындалып, түйінді идеялар сомдалған. Қазіргі мектепке дейінгі білім беру үдерісінде орындалатын зерттеушілік жоба технологиясының түрлері мектепке дейінгі жасағы балалардың ерекшеліктеріне бейімделінетін формалары ұсынылған: зерттеушілік жоба технологиясы, шығармашылық зерттеушілік жоба технологиясы, нормативтік зерттеушілік жоба технологиясы деп жіктелген форматы мақалада көрініс тапқан.

https://doi.org/10.48081/GTJR6038

2025

Выпуск 3

Мақалада орта мектепте «Статика және гидростатика» тарауын оқытуда заманауи технологияларды қолданудың тиімділігі қарастырылған. Оқушылардың «Статика және гидростатика» тарауы бойынша білімдерді игеруін жеңілдетуге мүмкіндік беретін интерактивті құралдар, симуляциялық бағдарламалар мен онлайн платформалардың ерекшеліктеріне көңіл бөлінген. Аталған ақпараттық технологиялардың оқу процесіндегі рөлі мен маңыздылығы қарастырылып, білім сапасына тигізетін әсері келтірілген. Физиканы оқытуда заманауи технологияларды қолданудың тиімділігі оқушылардың бойында практикалық және техникалық дағдыларды, шығармашылық тұрғысынан ойлауды қалыптастыру мен дамыту мақсатында қарастырылды. Зерттеу жұмысының мақсаты – орта мектепте физиканы оқытуда ақпараттық технологиялардың, соның ішінде интерактивті платформалардың, мультимедиялық оқыту бағдарламаларын қолданудың тиімділігін айқындау. Зерттеу мақсатына сәйкес келесі міндеттер қойылды: 1) зерттеу мәселесіне байланысты ғылыми-әдістемелік материалдарға, Қазақстан Республикасының ағарту министрімен бекітілген жалпы орта білім беруге қатысты нормативтік-құқықтық құжаттарға талдау жасау; 2) орта мектепте физиканы оқытуда ақпараттық технологияларды қолданудың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3) орта мектепте «Статика және гидростатика» тарауын оқытуда виртуалды зертханаларды тәжірибелік тапсырмаларды орындауда қолданудың әдістемесін әзірлеу. Зерттеу жұмысын жүзеге асыруда физика пәні мұғалімдері арасында сауалнама жүргізілді. Сауалнаманы өткізу үшін Google Forms жүйесі қолданылды. Зерттеу нәтижесінде: 1) орта мектеп физика мұғалімдерінің арасында жүргізілген сауалнамаға сәйкес оқу процесінде жиі қолданылатын ақпараттық технологиялардың түрі анықталынды; 2) орта мектепте «Статика және гидростатика» тарауын оқытуда виртуалды зертханаларды тәжірибелік тапсырмаларды орындауда қолдану әдістемесі ұсынылды. Қорытынды ретінде берілген әдістемелік ұсыныстар педагогикалық практикаға құнды үлес қосады.

https://doi.org/10.48081/MPSJ2907

2025

Выпуск 3