Мұғалімдерді бағалау мен кәсіби даму арасындағы байланыс зерттеудің маңызды саласы болып табылады, өйткені бағалау процестері мұғалімдердің өсуі мен тиімділігіне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Мұғалімді бағалау жүйелері тиімді жобаланса, оқыту тәжірибесін де, оқушылардың нәтижелерін де жақсарта отырып, кәсіби дамуға ықпал ете алады. Бұл зерттеу жалпы білім беретін мектеп мұғалімдерінің Қазақстандағы мұғалімдерді бағалаудың (аттестаттаудың) олардың кәсіби дамуына әсері туралы түсініктерін зерттейді. Осы тұрғыда ауқымды эмпирикалық зерттеулердің аздығын ескере отырып, бұл зерттеу осы саладағы зерттеулер қатарын толықтыруға бағытталған. Астана мен Атыраудағы орыс, қазақ тілді, ауылдық және қалалық мектептерді қамтитын он мектепте фокус-топтық сұхбаттар жүргізілді, сонымен қатар бағалауға қатысты тиісті құжаттарды талдау қамтылды. Нәтижелер мұғалімдердің көпшілігі бағалау процесін кәсіби дамудан бөлек қарастыратынын және олардың арасындағы байланыс шамалы екенін көрсетеді. Мұғалімдер жоғары біліктілік деңгейіне қарамастан сыныптағы оқыту тәжірибесінде айтарлықтай өзгерістерді байқамайды. Зерттеу сонымен қатар жоғары біліктілік санаты оқушылардың оқу нәтижелерін жақсартуға міндетті түрде кепілдік бермейтінін көрсетті. Бұл мақалада мұғалімді бағалау жүйелерін кәсіби өсумен жақсырақ сәйкестендіру бойынша ұсыныстар ұсынып, педагогтар, зерттеушілер және саясаткерлер үшін салдары талқыланады.

https://doi.org/10.48081/WZEU6983

2024

Выпуск 4

Настоящее исследование посвящено изучению состояния современного инженерного образования. В статье представлен анализ моделей инженерного образования, определяющих концептуальную основу развития инженерного дела передовых стран мира. Определена необходимость трансформации отечественной модели инженерного образования в долгосрочной перспективе с учетом мирового опыта и трендов отрасли. Цифровая трансформация существенно меняет ландшафт инженерной деятельности. Инженеры должны быть адаптируемыми, устойчивыми и владеть новейшими цифровыми технологиями, чтобы не только быть успешными, но и сохранять конкурентоспособность в динамичной среде современного мира. Принятие этих изменений может привести к созданию более эффективных, инновационных и устойчивых инженерных практик, отвечающих меняющимся требованиям современного мира. В рамках анализа вторичных источников определены потенциальные вызовы и тренды в области инженерного образования как на глобальном, так и на локальном уровне. Результаты исследования показали растущую необходимость в согласованных усилиях представителей академических кругов, университетов, государства и бизнеса по совершенствованию национальной модели инженерного образования. Цифровые технологии выступают инструментом на пути к предоставлению равных возможностей по развитию необходимого «портфеля навыков» для обучающихся.

https://doi.org/10.48081/NFDS1683

2024

Выпуск 4

Бұл зерттеу оқу бағдарламаларын бағалаудың негізгі модельдерін қарастыруға бағытталған. Білім беру бағдарламалары білім беру процесінің барлық қатысушылары үшін ашық мақсаттар мен нұсқауларды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. «Бағдарламаны бағалау» термині алғаш рет Америка Құрама Штаттарында пайда болды, содан бері бағдарламалардың өз мақсаттарына сай келетінін тексеру үшін көптеген модельдер мен әдістер әзірленді. Зерттеу жалпы қабылданған және аз зерттелген бағалау модельдерін қарастырады. Талдау олардың теориялық негіздері мен практикалық қолданылуын қамтиды және әрбір модельдің артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылайды. Кейбір модельдердің қалай дамығанына немесе сынға ұшырағанына ерекше назар аударылады. Бұл білім беру жүйесінің өзгермелі қажеттіліктеріне жауап беретін әдістердің тұрақты эволюциясын және осы бағдарламалар қолданылатын контексттердің әртүрлілігін көрсетеді. Кейбір модельдер кейінгі зерттеулерге негіз болды, ал басқалары іске асыру қиындығына байланысты күмән тудырды. Қорытындылай келе, сәйкес бағалау үлгісін таңдау бірнеше факторларға байланысты екендігі атап өтіледі: бағдарламаның контекстіне, оның мақсаттарына және күтілетін нәтижелерге. Бұл нақты білім беру жағдайлары мен міндеттері үшін әдістерді дәлірек таңдауға мүмкіндік береді.

https://doi.org/10.48081/AZAA1893

2024

Выпуск 4

В статье представлен обзор и анализ официальных документов и нормативно-законодательной базы по вопросам развития школьного образования в сельской местности. Изучены нормативные акты, регулирующие деятельность малокомплектных сельских школ и направленные на решение проблем их деятельности. Рассмотрены особенности сельской школы и профессиональной деятельности сельского учителя, подготовка сельских учителей к профессиональной деятельности. В статье исследована проблема разрыва в качестве среднего образования между городскими и сельскими школами. Представлены результаты интервью, проведенного с учителями английского языка Акмолинской, Жамбылской, Павлодарской и Костанайской областей с целью выявления основных факторов, определяющих разрыв между языковой подготовкой в городе и в селе. В рамках реализации проекта «Создание научно образовательного консорциума вузов Казахстана по сокращению разрыва между качеством обучения английскому языку в городских и сельских школах», реализуемого в КУ им. Ш. Уалиханова, было проведено интервью с учителями английского языка, направленное на выявление общих и специфических подходов по сокращению разрыва между языковой подготовкой в городе и в селе. В статье приводится ряд рекомендаций для дальнейшего развития сельского образования и сокращения разрыва в качестве обучения между городскими и сельскими школами.

https://doi.org/10.48081/TBTT1529

2024

Выпуск 4

Настоящее исследование уникально тем, что укрепляет междисциплинарные связи между педагогикой, психологией, искусством и компьютерными науками, предоставляя ценные данные об эффективных способах поддержки студентов в критический период их академической жизни. Участниками исследования являлись 96 студентов 1-2-х курсов, распределённые в случайном порядке на контрольную и экспериментальную группы. Первая группа училась в обычном режиме, а вторая в качестве экспериментального воздействия на занятиях арт-терапией c исследователем работала по программе, предоставленной большой языковой моделью GPT-4 Turbo. Целью исследования являлась оценка влияния данной программы арт-терапевтических занятий на психоэмоциональное состояние участников эксперимента. Программа совмещала в себе элементы тренинга осознанности и техники Зентангл, способствуя целостному подходу к эмоциональной саморегуляции. Мониторинг психоэмоционального состояния проводили до и после экспериментального воздействия. После арт-терапии, предложенной языковой моделью, у студентов экспериментальной группы в значительной степени снизились показатели стресса и тревожности, однако показатель депрессии по окончании исследования в исследуемых группах значимо не различался.

https://doi.org/10.48081/YTEY1833

2024

Выпуск 4

В статье сквозь призму ценностных приоритетов и выбора жизненного пути рассматривается понятие идентичности, являющееся основополагающим для студенческой молодежи, находящейся на этапе самоопределения и профессионально-личностного становления. Важность изучения ценностных предпочтений молодежи заключается в том, что оно позволяет не просто получить представление о жизненных целях и ориентирах, об их изменениях в сознании молодого поколения, но и дает возможность спрогнозировать ценностные трансформации в обществе. Авторы отмечают, что без понимания методологии и методики проведения исследования трудно сделать объективные выводы и адекватно интерпретировать результаты, в связи с чем указывается на значительный потенциал рефлексивных методов и других релевантных методических решений в выявлении индивидуальных и групповых ценностей в группе молодежи. Анализируются эмпирические данные, полученные с помощью комплексной анкеты смешанного типа, состоящей из двух содержательных блоков: «Социальные характеристики» и «Ценностные приоритеты», разработанной с учетом известных методов измерения ценностей М. Рокича, Ш. Шварца. Описываются значимые для казахстанских студентов ценности, среди которых представлены здоровье, материальное благополучие, семья, работа, образование, общение, свобода, независимость. Со ссылкой на результаты исследования авторами отмечается, что безусловной доминантой среди ценностей для студенческой молодежи Казахстана является семья. Делается вывод о достаточной гармоничности выбираемых студентами Казахстана моделей жизни.

https://doi.org/10.48081/MHIK7119

2024

Выпуск 4

This article examines innovative methods of teaching biophysics in higher education institutions, including virtual laboratories, simulations, project-based learning, and online platforms. Surveys conducted among 275 students and 64 instructors revealed that these methods improve the understanding of biophysical concepts, enhance student motivation, and increase engagement. Virtual laboratories and simulations enable safe and effective experiments, while project-based learning helps apply theory to practice, fostering critical thinking. An analysis of academic performance indicated that students using these innovative methods exhibited a 15% increase in average performance, with course completion rates rising from 70% to 85%. Based on the collected data, recommendations are provided for expanding the use of virtual laboratories, implementing project-based learning, and developing online platforms. The need for instructors to receive additional training for the effective application of these methods is also emphasized. The findings of the article confirm that innovative approaches create a more interactive and effective educational environment, improving the preparation of students in the field of biophysics.

https://doi.org/10.48081/KGOI3885

2024

Выпуск 4

The article touches upon the issues of professional orientation as a school problem of overcoming the contradiction between the objective needs of society in balanced structure of graduates’ preparation to choose a professional path and adaptation of it to the future profession. One of the modern tendencies is the aspiration of youth to higher education. He also seeks higher education, even if it is not necessary. Professional self-discipline - includes choosing a profession with personal interests. Taking into account in the article the main assumptions of the authors regarding the introduction of innovative technologies in the organization of career guidance, taking into account the identification of the features of personal self-realization in the profile relation. In the most common sense, vocational self-learning is the result of a conscious and independent choice of profession at several stages and the inclusion of moral, psychological and practical training in the specialty. The author analyzes the results of the survey of students of the final classes, during which important professional directions corresponding to the areas of training of specialists in the Republic of Kazakhstan were identified, as well as indicators of attitudes to different areas of activity of subject areas of schoolchildren who took part in the survey. In the study, the authors decided to study the main criteria for professional self-determination of the younger generation and using the following diagnostic methods: "Map of interests" (S.Ya. Karpilovskaya, adapted by G.V. Rezapkina), professional identity was defined as a type of support for professional self-choice.

https://doi.org/10.48081/BMTW9103

2024

Выпуск 4

Мақаланың өзектілігі жоғары оқу орындарында мүмкіндігі шектеулі студенттер санының артуына және қолжетімді білім беру ортасын құру қажеттілігіне байланысты. Қазақстан мен Германиядағы жоғары білімнің салыстырмалы талдауы отандық университеттерде қолданудың тиімді инклюзивті тәжірибесін көрсетеді. Мақаланың мақсаты – екі елдің салыстырмалы тәжірибесі арқылы инклюзивті білім беру ортасын ұйымдастырудың негізгі аспектілерін қарастыру. Қазақстан инклюзивті білім беруді енгізу курсынан өтті. Әлемнің көптеген басқа елдеріндегі сияқты, Германиядағы сияқты инклюзивті білім беру жүйесіне көшу оңай емес және кейде ауытқуларға, қайшылықтарға және проблемаларға толы. Зерттеуде қазақстандық және неміс университеттеріндегі инклюзивті білім беру талданады, Қазақстандағы инклюзивке өтудің ағымдағы үдерісі бағаланады, сондай-ақ осы саладағы жетістіктер мен проблемалар қарастырылады. Авторлар мүмкіндігі шектеулі студенттермен жұмыс істеуге кәсіби дайындық тақырыбында екі жоғары оқу орнының оқытушылары арасында сауалнама жүргізді.Сауалнама нәтижелерін талдау көптеген мұғалімдердің консультациялық және әдістемелік қолдауды қажет ететінін көрсетті. Германияның салыстырмалы тәжірибесіне сүйене отырып, Қазақстанда инклюзивті білім беруді енгізуді жақсарту бойынша ұсыныстар жасалуда. Сонымен қатар,инклюзивті білім беруді қоғамда қабылдау мен қолдау деңгейін арттыру үшін кеңінен ақпараттандыру жұмыстарын жүргізу маңызды екендігі ұсынылған.

https://doi.org/10.48081/ETUQ3690

2024

Выпуск 4

In the context of the modern educational process, the soft skills’ development is becoming an integral part of preparing students for professional activities. The purpose of this article is to create and test a diagnostic tool for assessing and further developing soft skills of university students. The authors focused on the most popular soft skills identified at the World Economic Forum in Davos in 2023: critical thinking, the ability to solve complex problems, creativity, teamwork skills and emotional intelligence. The main attention is paid to the use of a set of diagnostic methods, such as the E. Torrance Creativity Test, the L. Starkey Critical Thinking Test, the Case Method for Assessing Complex Problem Solving Skills, the Group Project Method and the N. Hall Method for Assessing the Level of Emotional Intelligence. The soft skills’ diagnostics among students made it possible to identify strengths and weaknesses, which will serve as the basis for further development of programs to improve and develop these skills. Based on the analysis of the obtained results, the authors proposed recommendations for the comprehensive development of students' soft skills: conducting regular diagnostics, integrating soft skills into the educational process, using innovative practical teaching methods, and creating a favorable educational environment. The diagnostic tools proposed in this article will serve as a foundation for continuing research in the field of assessment and development of soft skills in the educational environment.

https://doi.org/10.48081/HJMK7170

2024

Выпуск 4