Аннотация Мақалада оқу жобасының қазіргі модернизацияға ұшыраған білім жүйесіндегі алатын орны мен тиімділігі жасалған апробациялық тәжірибе негізінде ой қозғалған. Мақалада мұндай жаңартылған модельдер бойынша оқыту тілдік тұлғаның жан-жақты қалыптасуына ана тілдің ғана емес, шет тілдің де маңызды басымдылыққа ие екендігін негізге алады. Сондай әдістердің бірі ретінде бүгінде қазақстандық білім нарығында коммуникативті әдіс-тәсілінің қолданыс аясы кеңейгендігін ескерер болсақ, жобалап оқыту әдісі білімгердің жан-жақты дамуы мен антропоцентристік идеяның негізі ретінде қарастыралады және білім беру үрдісінің барлық талаптарын толыққанды түрде орындайды. Яғни проблеманы шешу арқылы білімгер өз идеясының үлгісін жасап шығады. Қорытынды өнімді жасап шығу барысында білімгерлер ақпараттарды теориядан практикаға түрлендіре отырып, өзіне қажет ақпарат көзін жинақтайды. Тәжірибеге сәйкес жалпы білім беру ұйымдарының жоғарғы сынып оқушыларымен орындалған оқу жобасындағы мұғалімнің қызметі мен оқыту жобасының әр кезеңдеріне толыққанды сипаттама берілген. Сондай-ақ, шет тілінің тілдік тұлғаны дамытудағы ықпалы жобалап оқыту әдісінің тәжірибесіне сүйене отырып анықталған және дәлел ретінде жоба жұмыстары қоса тіркелген. Жобалап оқыту әдістерін ұйымдастыру барысында қазақстандық және әлемдік тәжірибелер қолданылды. Аннотация В статье рассматривается роль и эффективность учебного проекта в модернизированной системе образования на основе проверенного опыта. Статья основана на том, что не только родной язык, но и иностранный язык имеет важное преимущество в комплексном формировании языковой личности. Учитывая широкое распространение коммуникативных методов на казахстанском рынке образования сегодня, метод проектного обучения рассматривается как основа всестороннего развития учеников старших классов и антропоцентрической идеи. То есть, решая задачу, ученик создает модель своей идеи. При разработке конечного продукта студенты собирают необходимый им источник информации, трансформируя информацию от теории к практике. В соответствии с практикой, подробное описание деятельности учителя в образовательном проекте и различных этапов учебного проекта, выполняемых старшеклассниками общеобразовательных учреждений. Также влияние иностранного языка на развитие языковой личности было определено на основе опыта проектной методики обучения, и проектная работа была приложена в качестве доказательства. При организации проектной методики обучения использован казахстанский и международный опыт. Abstract The article discusses the role and effectiveness of the educational project in the modernized education system on the basis of proven experience. In the article, training according to such updated models is based on the fact that not only the native language, but also a foreign language has a significant priority in the comprehensive formation of the language personality. As one of these methods, taking into account the expansion of the scope of application of the communicative method in the Kazakh education market today, the project learning method is considered as the basis for the comprehensive development of students and the anthropocentric idea and fully meets all the requirements of the educational process. That is, by solving the problem, the student creates a model of his idea. In developing the final product, students gather the source of information they need, transforming information from theory to practice. In accordance with the practice, a detailed description of the activities of the teacher in the educational project and the various stages of the training project, performed by senior students of general education institutions. Also, the influence of a foreign language on the development of a linguistic personality was determined based on the experience of the project-based teaching method and project work was attached as evidence. Kazakhstani and international experience were used in the organization of project-based teaching methods.

https://doi.org/10.48081/OIOG3362

2022

Выпуск 2

В данной статье обоснованы теоретические данные об актуальности метакогнитивных способностей обучающихся как фактора успешности в современном образовании. Опираясь на многочисленные исследования ученых в области разработок метакогнитивных способностей, которые являются актуальными, так как влияют на успешность учебной и профессиональной деятельности, выполняя важные функции организации и контроля мыслительной деятельности. Источником осмысленного становится, как минимум, предоставление обучающемуся вариантов выбора, что делает его субъектом и предопределяет наличие осознанных результатов, а, следовательно, и метакогнитивных способностей. Субъект, обладающий разными метакогнитивными способностями и навыками, способен к объективной оценке результата решения задач, последовательном их решении, что обеспечивает наилучшую адаптацию. Обоснована необходимость развития у обучающихся метакогнитивных способностей. В статье представлен авторский взгляд на проблему развития метакогнитивных способностей обучающихся, предложена система организации обучения, предусматривающая развитие метаспособностей и формирование у обучающихся навыков саморегулируемого обучения. Обоснована необходимость развития у обучающихся метакогнитивных способностей. Рассмотрены данные об актуальности метакогнитивных способностей обучающихся как основы результативности учения в русле отечественной педагогики, а также гуманистической педагогики и психологии, метакогнитивного подхода. В данной статье обоснованы теоретические данные об актуальности метакогнитивных способностей обучающихся как фактора успешности в современном образовании. Опираясь на многочисленные исследования ученых в области разработок метакогнитивных способностей, которые являются актуальными, так как влияют на успешность учебной и профессиональной деятельности, выполняя важные функции организации и контроля мыслительной деятельности. Источником осмысленного становится, как минимум, предоставление обучающемуся вариантов выбора, что делает его субъектом и предопределяет наличие осознанных результатов, а, следовательно, и метакогнитивных способностей. Субъект, обладающий разными метакогнитивными способностями и навыками, способен к объективной оценке результата решения задач, последовательном их решении, что обеспечивает наилучшую адаптацию. Обоснована необходимость развития у обучающихся метакогнитивных способностей. В статье представлен авторский взгляд на проблему развития метакогнитивных способностей обучающихся, предложена система организации обучения, предусматривающая развитие метаспособностей и формирование у обучающихся навыков саморегулируемого обучения. Обоснована необходимость развития у обучающихся метакогнитивных способностей. Рассмотрены данные об актуальности метакогнитивных способностей обучающихся как основы результативности учения в русле отечественной педагогики, а также гуманистической педагогики и психологии, метакогнитивного подхода.

https://doi.org/10.48081/WWXC3417

2022

Выпуск 2

Мақала қазақ тілін шетел тілі ретінде үйретде интренет-ресурстарды тиімді қолдану мәселесіне арналады. Мемлекеттік тілді шетелдік азаматтарға оқытып-үйрету жүйесінде қазіргі кезеңде білім алудың қайнар көзі болып отырған интернет-ресурстардың маңызы айқындалды. Ғылыми-әдістемелік әдебиеттер мен білім сапасын арттырудағы ақпараттық-коммуникациялық технологияның (бұдан әрі – АКТ) құрамдас маңызды буындарының бірі интернет-ресурстар мазмұны сұрыпталып, олардың мақсат-міндеттері сараланды. Мемлекеттік тілді оқытудың жаңа технологияларының бірі АКТ-ны, интернет-ресурстарды біртұтас әдістемелік құрал, жүйе ретінде мазмұндық-құрылымдық моделіне сипаттама жасалды. Зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында мемлекеттік тілді оқытып-үйретуге арналған Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы, «Мемлекеттік тілді дамыту қоры», «Самұрық-қазына» АҚ тәрізді ірі орталықтардың платформалаы мен вебсайттары және бірқатар жеке авторлық веббағдарламалардың мазмұндық-құрылымы сипатталып, әдістемелік маңызды идеялары ұсынылды. Қазіргі кезеңде цифрлық технологияның маңызының артуына байланысты интернет желісін тұтынушылар мобильдік Смарт-технологияларды тиімді қолдана отырып, өмір қажеттіліктерін өтеуге мүмкіндік алды. Осыған орай Google Market арқылы таратылатын мобильді қосымашлардың да түрлеріне талдау жасалды. Қазақ тілін үйренуге байланысты мобильдік қосымшалардың да мазмұны тілді оқытып-үйретудің тиімді құралдары ретіне қарастырылады.

https://doi.org/10.48081/XLGW7771

2022

Выпуск 2

We cannot deny the presence of children with disabilities in society. Creating conditions for quality education outside of their characteristics is one of the most pressing problems at the moment. One of the tasks facing us today is to provide equal quality education to including children with special educational needs, without leaving anyone indifferent. The condition for the sustainable development of Kazakhstan as an open civil society is to ensure the right of children to life and the full development of their capabilities, as stated in the "Convention on the rights of the child", to provide equal opportunities for all children, their social and legal protection. Now a days working with such children are studied well. Based on research methods, theoretical judgments and practical recommendations can be used for teaching children with special needs, forming their cognitive activity, increasing interest in the subject and the quality of the educational process.

https://doi.org/10.48081/WZRC2150

2022

Выпуск 2

Мақалада «Бұлтты технологияларды енгізу негізінде ЖОО-ның білім беру процесін басқару алгоритмін әзірлеу» тақырыбындағы жобаның негізгі нәтижелері келтірілген. Жоба «Торайғыров университеті» КЕАҚ мен «Белгород мемлекеттік ұлттық зерттеу университеті» («БелГУ» ҒЗУ) ФМАББҰ арасындағы 2021 жылғы 25 маусымдағы № ЕП 222/2021 шаруашылық келісімшарт бойынша орындалды. Жұмысты орындау барысында бұлтты өнімдерге жалпы шолу жасалды және осы технологияларды білім беру процесінде қолдану бойынша әлемдік тәжірибелерді зерттей отырып, ЖОО-да бұлтты өнімдерді қолданудың алғышарттары, қажеттілігі, артықшылықтары мен кемшіліктері анықталды. Сондай-ақ, бұлттық өнімдерді білім беру процесінде қолдану технологиясының мүмкіндіктерін зерттеудің негізінде жинақталған материалдарға сүйеніп жасалған электронды оқу құралы туралы қарастырылады. Жұмыстың мақсаты – университеттегі оқыту процесін ұйымдастыруда бұлтты өнімдердің мүмкіндіктерін қолдану алгоритмін зерттеу және электронды оқулық әзірлеу болды. Шаруашылық келісім-шарт жұмыстарын орындау нәтижесінде келесі нәтижелерге қол жеткізілді: ЖОО-ның білім беру үдерісін басқаруда бұлттық технологияларды қолданудың заманауи стратегиялары мен әдіснамалық тұрғыларды талдау туралы есеп жасалды;бұлтты сервистерді қолданатын заманауи білім беру технологияларының әлеуеті қарастырылды және жинақталды;бұлтты сервистерді талдау және оқыту процесін ұйымдастыруда бұлтты сервистерді қолдану бойынша электрондық оқулық үшін тақырыптарды таңдау жасалды; электронды оқулық әзірленді.

https://doi.org/10.48081/BRTG8758

2022

Выпуск 2

Мақалада қазақ әдебиетін оқытуда көшбасшылықтың тиімді нәтижесіне жетудің теориялық және көп деңгейлік зерттеулеріне негізделген ақпараттар беріледі. Білім беруде оқытушының өзіне және білім алушыға әсер ететін көшбасшылық бағдарлар жұмыс тиімділігін арттыру мен шабыттандыруға, білім сапасын нығайтуға көмектеседі. Бұл зерттеу әдістері мен тәсілдері арқылы оқытуда жоғары оқу орнындағы көшбасшылық туралы білімді толықтырады. Қазақ әдебиетін оқытуда трансформацияланған көшбасшылық әдеби-құрылымдық контексте тереңірек түсінік алуға шақырады. Білім алушылардың психологиясына, үлгерім сапасына, позитивті қарым-қатынас жасауға, көркем әдебиетті оқуға, талдауға, ізденуге, тұлға қалыптастыруға көмектеседі. Көшбасшы оқытушыларға өз жұмысына нақты мақсат қоюға, адалдыққа, мотивация жасауға маңызды оң үлес қосады. Мақалада тақырыптың өзектілігі қазақ әдебиетін оқыту арқылы көшбасшылықтың дамуы, маңызы сипатталады. Соған сәйкес қазақ әдебиетін оқыту мәселесіне, жан-жақты дамытуға әдістеме арқылы зерттеу жүргізіледі. Зерттеу барысында сипаттау, сараптау, талдау, салыстыру әдістері қолданылады. Көшбасшылықты қазақ әдебиетін оқыту арқылы білім беру қызметін талдау негізінде анықтап көрсетеді. Білім беру саласындағы көшбасшылық тек басқарумен ғана сипатталмайтынын нақтылайды, тереңдеп зерттеуге тырысады. Қазіргі заманғы әдебиет саласындағы көшбасшылықтың негізгі мақсаты – адамды дамытуға, жеке тұлғаны дамытуға күш салатындығы сараланады.

https://doi.org/10.48081/UIMY9931

2022

Выпуск 2

Мақалада оқушыларды ұлттық құндылықтар негізінде тәрбиелеудегі жалпы білім беретін мектептердің мақсаты мен міндеті айтыла келіп, осы талаптарға сәйкес математика пәнін оқытудың кейбір ерекшеліктеріне көңіл бөлінеді. Тұлғаны ұлттық рухта қалыптастыратын әр халықтың өзіне тән ерекше өмір салты, құндылығы бар екендігі белгілі. Математика сабақтарындағы оқу, оқыту іс-әрекетінің негізі есептер шығару болса, осы ретте өэ халқымыздың ұлттық әдет-ғұрпы мен өнегесі, әдебиеті мен тарихы негізге алына отырып дайындалып, заманауи үлгіде құрылған этноматематикалық есептер мен тапсырмалардың маңызы зор. Біздің зерттеуіміз халқымызға тән осындай этникалық белгілерді, нумерацияны және санап, есептеуді, шамаларды өлшеуді пайдалана отырып, математикалық есептер контентін құрылымдау және модельдеуді қарастырады. Сонымен қатар, зерттеу жұмысы халық шығармашылығының сан түрлі туындыларында кездесетін математикалық мәліметтерді, қазақтың қара есептерін, ежелгі математикалық мәдениет ескерткіштеріне талдауды қамтитын ұлттық фольклорға негізделген. Жоба нәтижесінде оқушылар зердесінде математикалық сауаттылықты, құзыреттілікті, мәдениетті этноматематика арқылы қалыптастырып, дамыту оқушыларға арналған этноматематикалық есептердің мобильдік қосымшасын жасақтау арқылы қамтамасыз етіледі. Мақалада нақты мәліметтерді пайдалана отырып құрылымдалған осы сипаттағы этноматематикалық есептер топтамасы келтіріледі.

https://doi.org/10.48081/EYAH7617

2022

Выпуск 2

Мақалада Жамбыл Жабаев шығармаларын оқыту арқылы білімгерлерге эстетикалық тәрбие беру тақырыбындағы зерттеушілердің ғылыми ой пікірі негізінде талдау жасалды. Нақты ғылыми фактілерді көрсете отырып, теориялық дәлелдер келтірілді. Зерттеу негізгі тұжырымдарын алдағы зерттеулерде теориялық дәйек ретінде қолдануға болады. Сондай-ақ филолог ғалымдар ізденістеріне жаңа деректік пайдаға асатын зертханалық нәтижелер де бар. Қазақ әдебиеті тарихында өзіндік орны бар, шығармаларының тәлім-тәрбиелік маңызы зор жыраулар поэзиясына арналған. Эстетикалық тәрбие үнемі, тұрақты бірізділікпен көркемөнер туындыларын көріп, оқып, талдап, ой жүргізуді талап етеді, сол себепті білімгерлердің эстетикалық тәрбиелілігінің өлшемдері мен көрсеткіштері өлеңдерді талдауы, ой жүргізуіне байланысты болуы керек. Нақтылап айтқанда, білімгерлердің Жамбыл туындыларын тани білуі және оған деген қызығушылығы, таңданысы маңызды. Білімгерлердің поэзияны қабылдауын дамыту – олардың шығарма туралы мәліметтерін, білімін үнемі толықтырып отыру, эмоционалдық сезімнің ізгі істерге жетелеуін, тұрмыстағы адамдар арасындағы қарым-қатынастарын, рухани-адамгершілік қасиетін, шығармашылық қабілеттерін дамыту болып табылады. Жамбылдың ақын ретінде қалыптасуына өз тұсындағы аға ұрпақ ақындардың, өзіне дейінгі жыраулардың шығармашылығы сарқылмас бастау, таймас тұғыр болды. Жамбылдың XIX ғасырдағы өзі тікелей араласқан, көпшілігін ұстаз тұтқан ақындық мектеп өкілдеріне деген лебіздері – дәстүрлі поэзиядағы эстетикалық танымның бағалануы деп түсіндіруге болады.

https://doi.org/10.48081/JQFZ6947

2022

Выпуск 2

Мақалада қазіргі қоғамдағы отбасы мәселесі қозғалған. Отбасындағы туындаған қиындықтар мен проблемалар жасөспірімнің тұлғалық қалыптасуына, эмоционалдық игілігіне қаншалықты ықпал ететіндігіне ерекше назар аударылған. Мақалада Қазақстандағы тәуелсіз зерттеу ұйымының 2018 жылғы жүргізген зерттеуіне, «Қазақстан жастары 2019» Ұлттық баяндамасы мен Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020 – 2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында қарастырылған бала тәрбиесі мәселесіне шолу жасалынған. Жалпы бала тәрбиесінде отбасы маңызды орынға ие. Отбасында қалыптасқан қарым-қатынас, өзара сыйластық, отбасылық ұстанымдар т.б. баланың бойындағы негізгі қағидат ретінде қалыптасады. Сонымен қатар отбасындағы ата-ананың жұмысбастылығы, бала тәрбиесіне жете көңіл бөлмейтіндігімен қатар қоғамда ажырасу жиілігі нәтижесінде балалар жалғыз басты ана қамқорлығында болуы, толық емес отбасында тәрбиеленуі баланың жасөспірімдік кезеңдегі көптеген қиындықтарға кез болатындығының бірден бір факторы ретінде қарастырылған. Баланың өскен ортасы оның тұлғалық қалыптасуымен қатар, эмоционалдық игілігіне де ықпал етеді. Мақалада эмоция, психофизологиялық негізі мен жағымды, жағымсыз әсері зерделенеді. Мақалада жасөспірімдердің эмоционалдық жағдайына отбасының ықпалын зерттеу мақсатында жүргізілген сауалнама мен проективті әдістің нәтижесіне талдау жасалған. Зерттеу проблемасы тұрғысынан жасөспірімдердің эмоционалдық жағдайына отбасының ықпалы анықталып, қорытынды жасалған.

https://doi.org/10.48081/VLSF2472

2022

Выпуск 2

This article reflects the actual problems of linguistic personality development in the system of bilingual education in the context of the modern socio-cultural situation, the description of the contradictions and perspective ways to solve them. It describes the model of the communicative competence formation of bilingual students, which includes interrelated structural elements and its blocks: target block, motivational, substantive, procedural, technological, criterion-evaluation, and effective block. All these components are connected, mutually dependent and reflect the educational process information. The main feature of the formation of students' communicative competence model is the consistency and integration of its blocks, which determines the complex orientation of the college educational process to the formation of a graduate who possesses bilingual communicative competence. These model features can combine all participants of the college educational process with the system of goals for each block. The development of any formed quality must be diagnosed in order to clarify the system of specified properties in each block. The diagnostic ways were selected for determining the level of communicative competence development, criteria and indicators correlating with the main structural components of the study were determined. Criteria-based diagnostics of the selected indicators allows us to determine the success of the students' communicative competence development and the college teachers’ necessary further actions.

https://doi.org/10.48081/QGNH6917

2022

Выпуск 2