The article presents the results of theoretical and methodological research on the need for the formation of professional competencies of graduates of pedagogical educational programs. The authors have developed a model of the methodology for the formation of the source competence of future history teachers. Based on the generalization of the available research, the authors formed the concept of "source competence" in the context of the educational program, the structural elements of the model, and their content was identified and the evaluation criteria for the effectiveness of the model were determined methods of forming the source competence of future history teachers. Historical written sources are the fundamental basis for the study of history in the academic environment and have the extensive potential for the formation of research skills, to argue their judgments and prove them with the help of primary sources, to critically comprehend information flows in modern conditions and on its basis to form their own evaluative and critical position. Systematic use of historical sources in the structure of the training of future history teachers within the framework of the developed methodological model of the formation of source competence will improve the qualification level of teachers

https://doi.org/10.48081/TILN2286

2022

Выпуск 3

Бұл мақалада жоғары мектеп оқытушыларындағы кәсіби стресстің көріну ерекшеліктері докторлық диссертацияның тақырыбы аймағындағы эмпирикалық зерттеу нәтижелері ұсынылған. Жоғары мектеп оқытушыларындағы кәсіби жанып кетуін тудыратын негізгі факторлар қарастырылған. Университет оқытушыларының гендерлік ерекшеліктері талданған. Оқытушылардың бойындағы пайда болған кәсіби стресске әлемді жайлаған пандемия ықпалының ерекшеліктері сипатталған. Т.В. Форманюктың оқытушылардың эмоционалды жануға әкелетін факторлары ұсынылған. Конроның стресске реакция типтерінің ерекшеліктері талданып, сипатталған. Эмоциялық стресске осал адамдардың сипаттамалары ұсынылған. Жоғары мектеп оқытушыларының күрделі ұйымдасқан аспектілері сипатталған. З. Есареваның жоғары оқу орын оқытушысына берген анықтамасы ұысынылған. З. Есареваның жоғары мектеп педагогының жұмысындағы баланс орнату теориясы талданған. Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университетінде жүргізілген зерттеме нәтижелері ұсынылған. В:В: Бойконың «Кәсіби жанып кету деңгейін бағалау» әдістемесі нәтижелері талданып, диаграмма түрінде ұсынылған. «Психожарақаттаушы жағдайларды бастан кешіру», «Өзімен қанағаттанбау», «Торға түсу», «Үрей және депрессия», «Қысым», «Адекватты емес таңдамалы эмоционалды реакция», «Эмоционалды-рухани дезориентация», «Эмоцияларды үнемдеу аймағының кеңеюі», «Кәсіби міндеттер редукциясы», «Резистенция», «Эмоционалды дефицит», «Эмоционалды шеттелу», «Тұлғалық шеттелілу», «Психосоматикалық және психовегетативті бұзылыстар», «Сарқылу» шкалалраы бойынша салыстырмалы нәтижелер сипатталған

https://doi.org/10.48081/DLXR3047

2022

Выпуск 3

Ғылыми мақалада қазіргі білімдар ұрпақтың құзыреттілік моделін дамыту тәсілдері жан-жақты қарастырылады. Білім беру жүйесін жетілдіру үшін қажетті құзыреттіліктер нақты беріледі. Авторлар білімді меңгеру нәтижесін бағалау керектігін атап көрсетіп, нәтиженің қорытындысы қанағаттанарлық болмаса, білім беру мазмұнына немесе мұғалім әрекетіне қайта оралу керектігін нақтылайды. Республикамыздағы Әдістемелік орталықтар арқылы тұлғаның сипатына жүргізілген сауалнама қорытындысы негізінде білімдар ұрпақтың бойынан табылуы керек құзыреттерді толыққанды сипаттап береді. Білім алушылардың білімін, машық, дағды, қабілеттерін дамытып, олардың қажетті құзыретке ие болуы үшін әр құзырет, машықты қандай пән, мазмұн, іс-әрекет арқылы қалыптастыратынын анықтаған. Мақала авторлары білім сапасын арттыру үшін бастауыш мектеп пен орта мектепті аяқтаған түлектің нақтыланған тұлғалық сапалары мен бағалау критерийлерін модельге түсіріп талдаған. Берілген ғылыми мақалада авторлар қазіргі білім сапасын жақсарту үшін орта мектепті бітірген түлектің нақтыланған тұлғалық сапасы мен білімін бағалау критерийлерін модельге түсіріп талдайды. Зерттеу жұмысының Қазақстандағы педагогикалық квалиметрия мәселелеріне арналуы оның ғылыми маңыздылығын, орта мектеп түлегінің құзыреттілік моделін бағалау өлшемшарттарын анықтауға арналуы практикалық маңыздылығын аңдатады.

https://doi.org/10.48081/AMOU1769

2022

Выпуск 3

Статья выполнена в рамках научно-исследовательской работы по заказу Министерство информации и общественного развития Республики Казахстан (грант AP09058294) Статья посвящена трансформации и дальнейшему развитию проектного обучения студентов и магистрантов инженерных образовательных программ на примере образовательной программы «Транспорт, транспортная техника и технологии» НАО «Торайгыров университет». В рамках финансируемого Комитетом науки МОН РК проекта «Предпринимательский университет как способ трансформации высшего образованияв РК: проблемы перехода» проведен анализ реализации интегрированного проектного обучения студентов и магистрантов данной образовательной программы по дисциплине бакалавриата «Проект» и дисциплины магистратуры «Управление проектом» с целью формирования специальных и предпринимательских компетенций у обучающихся. Для реализации обучения использован опыт и инструменты зарубежных вузов в модернизации инженерного образования, а именно всемирная Инициатива CDIO (Conceive - Design - Implement - Operate), сутью которой является предоставление студентам образования, которое подчеркивает инженерные основы, изложенные в контексте жизненного цикла реальных систем, процессов и продуктов «Задумай - Спроектируй - Реализуй - Управляй». Определено достижение результатов обучения у студентов и магистрантов образовательной программы «Транспорт, транспортная техника и технологии» НАО «Торайгыров университет» требованиям Национальной рамки квалификаций на 6 и 7 уровнях.

https://doi.org/10.48081/JZNI8618

2022

Выпуск 3

В статье предлагается анализ экспертного мнения об эффективности применения информационно-коммуникативных технологий в процессе CLIL обучения школьников. В этой связи проведены анкетный опрос CLIL педагогов и учащихся старших классов, выполнена диагностика результатов их обучения, оценены методические преимущества использования инструментов Web 2.0. во время проведения предметно-языкового интегрированного обучения. Сбор материалов для анализа осуществлялся на базе 13 магнитных школ г. Караганды, реализующих программы или элементы CLIL обучения. В ходе анализа были применены методы статистической обработки данных, наблюдения и обобщения. Полученные результаты свидетельствуют о наличии принципиального методологического сходства, подтверждающего совместимость двух технологий и их положительное влияние на развитие лингво-информационных и CLIL компетенций школьников, появление новых методических возможностей для учителя. Использование инструментов Web 2.0. на CLIL занятиях приветствуется и школьниками, которые отмечают повышение мотивации и успеваемости, а также возможность овладеть предметными знаниями и академическим английским. Результаты самооценки школьников совпадают с результатами выходной диагностики, проводимой педагогами. Авторы связывают перспективы проведения подобных исследований с решением государственных задач в области цифрового и иноязычного образования в современном Казахстане.

https://doi.org/10.48081/MXWV5261

2022

Выпуск 3

В данной статье обобщаются когнитивные исследования мышления в различных дисциплинах и описываются курсы, которые способствуют критическому мышлению в дисциплинах. Статья посвящена использованию теоретических основ критического мышления и его использования в преподаваемых дисциплинах обучающимся вуза. Основными задачами обучения является формирование критического мышления, умения оперировать полученную информацию и применять знания на практике в различных ситуациях, которые позволяют специалисту быть успешным в современном обществе. В статье описываются теоретические основы развития критического мышления в области современного образования в вузовской практике. Исследования показали, что важным аспектом в развитии критического мышления является академическое развитие и достижения. Именно определенные составляющие, такие как: предметные, метапредметные и процедурные знания; когнитивные и метакогнитивные, социальные и эмоциональные, практические и физические навыки; индивидуальные и общемировые ценности и установки помогают обучающимся выработать определенные компетенции, позволяющие включать более сложные задачи такие как: мобилизация знаний, навыков, взглядов и ценностей через процесс рефлексии, предвосхищения и действия, чтобы сформировать взаимосвязанные компетенции, необходимые для взаимодействия в образовательной среде.

https://doi.org/10.48081/XULH2445

2022

Выпуск 3

В статье описываются метакогнитивные способности обучающихся, а также предрасположенность обучающихся к мета-обучению. Мета-обучение является одним из основных направлений образовательной и социальной политики в Казахстане, направленным на обеспечение профессиональной реализации и социальной целостности личности. Был проведен опрос 200 обучающихся, 7-8-9 классов общеобразовательных школ города Павлодара: СОШ №5, №9, №16. Собраны данные о наиболее популярных и эффективных формах получения знаний, выполнен сравнительный анализ двух выборок, и были выявлены качества, которые можно было бы считать маркерами ориентации мета-обучение на протяжении всей жизни: высокий уровень метакогнитивных знаний и метакогнитивной активности, рефлексивная компетентность, внутренняя вовлеченность в обучение, направленность на достижение профессионализма и личностного развития, общую самоэффективность, преобладание прогрессивных и творческих мотивов над потребительскими. Сделаны выводы о преимущественной роли метакогниций и личностных детерминант в формировании у обучающихся непрерывной учебной компетенции в условиях обновленного содержания образования. Полученные в исследовании результаты определяют пути психологического и педагогического сопровождения, и воздействия, обеспечивающие формирование компетенций непрерывного обучения у разных категорий обучающихся.

https://doi.org/10.48081/EAEE5614

2022

Выпуск 3

В статье представлен теоретический обзор психолого-педагогического сопровождения раннего профессионального самоопределения обучающихся в системе основного среднего образования. Авторами проведен анализ современного состояния данного процесса, выявлены психолого-педагогические особенности раннего профессионального самоопределения обучающихся в системе основного среднего образования. Обучающиеся быстрее становятся профессионалами, если успешно пройдена первая стадия профессионального пути – стадия раннего профессионального самоопределения, а это приходится как раз на 7-9 классы и поэтому особенно важна работа в рамках психолого-педагогического сопровождения в этот период. Теоретический анализ литературных источников показал, что психолого-педагогическое сопровождение раннего профессионального самоопределения рассматривается как целостный и непрерывный процесс изучения личности обучающегося, ее формирования, создания условий для самореализации во всех сферах деятельности, адаптации в социуме на всех возрастных этапах обучения в школе, осуществляемый всеми субъектами воспитательно-образовательного процесса в ситуациях взаимодействия. Прежде всего, психолого-педагогическое сопровождение предполагает создание ориентационного поля профессионального развития личности, укрепление профессионального Я, поддержание адекватной самооценки, оперативную помощь и поддержку, саморегуляцию жизнедеятельности, освоение технологий профессионального самосохранения, включения обучающихся в практическую деятельность.

https://doi.org/10.48081/QYAA3626

2022

Выпуск 3

Анализ результатов проведенного диагностического эксперимента показал, что у будущих учителей математики возникают трудности по вопросам применения естественнонаучных знаний в решении прикладных задач, построения математических моделей, изучение которых предусмотрены обновленной программой среднего образования по математике, что обуславливают включение в вузовские образовательные программы меж-дисциплинарные элективные дисциплины в подготовке будущих специалистов. Результаты проведенного поискового эмпирического исследования позволили выявить этапы процесса обучения студентов построению дифференциальных моделей прикладных задач. С целью иллюстрации процесса формирования и развития у будущих учителей математики междисциплинарных знаний и умений строить математические модели, в работе приведен модельный пример для иллюстрации реализации поэтапного метода построения дифференциальной модели гармонического колебания. В работе представлены результаты проведенной письменной работы, целью которой было определение эффективности поэтапного метода построения дифференциальной модели. Анализ письменной работы показал, что 81% студентов на выходе умеют устанавливать междисциплинарные связи, строить дифференциальные модели, интерпретировать прикладной характер полученого решения дифференциального уравнения. Полученные данные доказывает применимость предложенной методики к обучению студентов построению дифференциальных моделей, эффективность данного подхода в формировании и развитии у студентов междисциплинарных знаний.

https://doi.org/10.48081/YYZJ7890

2022

Выпуск 3

Білім беруді модернизациялаудағы өткір мәселе педагог кадрларды даярлау жүйесіндегі өзгерістер болып табылады, оның ішіндегі маңызды аспектілерінің бірі болашақ мамандарды әдістемелік тұрғыдан даярлауды жетілдіру болып табылады. Білім алушы оқу үрдісіндегі басты субъект болғандықтан назардың барлығы оның тұлға ретінде қалыптасып, дамуына аударылады. Осы тұрғыдан алғанда бiлiм берудi дамытудың мемлекеттік бағдарламасы жалпы білім берудің басым бағыттарын, яғни оқушы мен мұғалімнің өзара ынтымақтастығы үлгісін оқу үрдісінде қалыптастыру, оның оқыту әдістерінің үйлесімділігі негізінде жүзеге асырылуын анықтап беріп отыр. Бұл басым бағыттар мектепте жаратылыстану пәндері бойынша экологиялық білім беруді жетілдіруге негіз болады. Педагогикалық процесте биолог студенттерді әдістемелік даярлау жүйесі өлкелік компоненттің оқытылуына назар аударады. Осы төніректе казіргі кезде білім беру жүйесінде табиғат заңдылықтары мен қоғам заңдары туралы білім беру жеткілікті түрде байқаудан өткізілген, ал табиғат пен қоғамның өзара байланысы және олардың бір-бірімен үйлесімділік заңдылықтары туралы білім беру әлi де болса жете зерттелмегендігiн көрсетiп отыр. Өйткені бүгінгі күнгі табиғат туралы білімді талдауға негізделген экологиялық білім беру халықтың көзқарасын табиғаттың бүлінушілік тенденцияға қарай кетіп бара жатқандығын түсіндіруге жеткіліксіз болды. Бұл экологиялық білім мен тәрбие берудің философиясы мен әдіснамасын дүние және ондағы адамның орны туралы жаңа, біртұтас түсінікке негіздеп қайта құруды қажет етіп отыр. Мақалада Қызылорда өлкесіндегі лалагулділер тұқымдасына жататын өсімдіктердің таралуы бойынша білім алушыларға сауалнама жүргізіліп, лалагүлділер тұқымдастарының табиғаттағы, әсіресе адам өміріндегі практикалық маңыздылығы туралы саулнама жүргізіліп, өлкелік компонент туралы білім деңгейі анықталды. Білім алушылардың жауаптары 4 деңгейлік шкала бойынша бағаланды. Сонымен қатар, лалагүл тұқымдасының өсімдіктерінің практикалық маңызы туралы өлкетану туралы білімі қалыптасқандығы туралы ақпарат келтірілген. Әр мектепте бойынша модуль блоктарының белгілі бір саны оқылғаннан кейін, жүргізілген тестілеу бойынша мәлімет талданған. Білім алушылардың жаңа оқыту технологиясы ретінде модульдік білімге деген көзқарасын анықталған. Мұндай білім беру оқушыларға адам, қоғам және табиғаттың өзара әсерінің негізгі ұстанымдары мен заңдылықтары

https://doi.org/10.48081/DSOS8964

2022

Выпуск 3