Қазақстандық білім беру мазмұнын жаңғырту кезеңінде оқиғалардың дамуын болжауға, проблеманы тұжырымдауға және күрделі педагогикалық шешімдер қабылдауға қабілетті, сондай-ақ басқаларды өзінің дұрыстығына сендіре алатын мұғалімдерді даярлауға деген қажеттілік артып келеді. Осыған байланысты болашақ педагогикалық білім бакалаврларының креативтілігін дамыту ерекше өзекті болып отыр. Тұлғаның креативтік әлеуетін қалыптастыру мәселесін гуманитарлық ғылымдардың бүкіл жиынтығының ең іргелі мәселелерінің бірі деп санауға болады. Біздің ойымызша, шығармашылық әлеуеттің компоненттік құрылымы, өзара әсер ету және компоненттерді өзара толықтыру мәселесі жеткілікті зерттелмеген. Болашақ педагогикалық білім беру бакалаврларының шығармашылық қабілеттерін дамыту процесі білімнің жеткіліксіз болуына, теориялық және практикалық маңыздылығына байланысты ғылыми негіздемені және әдістемелік қолдауды қажет етеді. Осыған байланысты болашақ мұғалімдердің креативтік әлеуетін жетілдірудің теориялық аспектілері және шығармашылықтың мәнін психологиялық-педагогикалық тұжырымдама ретінде зерттеудің жаңа парадигмалары зерттеледі. Тұлғаның креативтік әлеуетін дамыту мәселесі шығармашылық теориясында жетекші мәселе болып табылады және «шығармашылық», «шығармашылық процесс», «шығармашылық белсенділік», «шығармашылық іс-әрекет», «шығармашылық тұрғыдан өзін өзі көрсету» және т.б. сияқты категориялар арқылы ашылады. ЖОО студенттерінің - болашақ мұғалімдердің шығармашылық әлеуетін қазіргі жағдайдағы педагогикалық құбылыс ретінде қарастыру идеясы негізделеді.

https://doi.org/10.48081/DGZJ4852

2022

Выпуск 1

Мақалада педагогикалық рефлексияны дамыту технологияларымен, болашақ мұғалімнің кәсіби қалыптасуы мен дамуында осы технологияларды тиімді пайдалануды қамтамасыз ететін жағдайлармен байланысты мәселелердің өзектілігі негізделген. Даму технологиясын іске асыруды анықтайтын негізгі идея білім алушыларды білім беруді ізгілендіру аясында педагогикалық қызметке даярлау олардың кәсіби қызметін болжау, жобалау, жүзеге асыру және талдау қабілетін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін кәсіби рефлексия негіздерін мақсатты түрде қалыптастыру жағдайында тиімді жүзеге асырылуы мүмкін деген ережеге негізделген. Осылайша, біз рефлексивті оқыту технологиясын қолдануды теориялық және практикалық талдауға, белгілі бір принциптерді сақтай отырып, оны жүзеге асыру үшін кеңістікті қамтамасыз ету тәсілдеріне баса назар аудардық. Зерттеудің аналитикалық кезеңінің нәтижелері білім алушыларды өзінің мақсаты туралы ойлауға, жеке тұлғаның, қоғамның және болашақ кәсіби қызметтің қажеттіліктеріне сәйкес өзін-өзі дамыту және кәсіби даму бойынша жұмысты жүзеге асыру қабілетін дамытуға үйрете алатын оқу кезеңінде кәсіби рефлексия негіздерін қалыптастыру технологиясын енгізу қажеттілігі туралы қорытындыға әкелді. Бұл технологиялар арнайы рефлексивті кеңістік жасайды, онда мұғалім кәсіби даралықты тиімді түсінеді және мұғалімдердің білім беру процесінде рефлексияны кеңінен қолдануға технологиялық дайындығы дамиды.

https://doi.org/10.48081/ARHO2733

2022

Выпуск 1

В статье представлен механизм создания национальной задачно-квалификационной системы, обусловливающей сбалансированность образовательной и профессиональной деятельности страны благодаря сбалансированности спроса и предложения на рынке труда путём выращивания в организациях образования необходимых профессиональных способностей. Приведена модель функциональной, системной перевязки типовых затруднений субъектов различных сфер и расстановки логических приоритетов развития, обусловливающих бескризисную жизнедеятельность страны. Концептуальными основаниями выявления типовых затруднений являются естественное стремление человека повышать качество жизни и необходимость последовательно обращаться в соответствующие сферы социальных услуг, производства продукции, индустрии, проектирования, науки, образования и культуры с целью создания и приобретения новых товаров и услуг. Через все квалификационные рамки национальной задачно-квалификационной системы проходят две содержательные линии: линия профессиональных задач и линия квалификационных требований к субъектам по их безусловному выполнению. На основе модели функциональной системной перевязки типовых затруднений субъектов составлена целостная картина типовых общепрофессиональных задач, распределённых по восьми квалификационным уровням. Типовые задачи являются основанием составления профессионально-квалификационных, а также учебных задач, формулирования соответствующих требований к знаниям, умениям, навыкам и способностям учащихся и специалистов. Названные задачи образуют единое задачно-квалификационное пространство страны. Особое значение придается функциям независимых сертификационно-квалификационных центров, которые производят оценку профессионализма, устанавливают квалификационный уровень претендентов и выдают подтверждающие сертификаты. Эти центры выполняют контрольно-коррекционные функции рынка труда по отношению к субъектам профессиональной и образовательной деятельности.

https://doi.org/10.48081/UIUJ2411

2022

Выпуск 1

Мақалада көшбасшылық, көшбасшылық әлеует феномені қарастырылады, осы тұжырымдаманы түсіндірудің әртүрлі амалдары ашылып, көшбасшылық туралы идеялардың даму тарихына қысқаша шолу жасалады. Курсанттардың көшбасшылық әлеуетін дамытудың психологиялық-педагогикалық шарттарын ашатын отандық, ресей және шетел ғалымдардың еңбектеріне талдау жасалып, аталған феноменнің табиғатын түсіндіретін концепцияларға өзіндік көз-қарас түзілді. Ұйымдық құрылымдарды басқарудағы көшбасшылық қабілеттердің, әлеуеттің маңыздылығы дәлелденеді. Әскери істердегі көшбасшылық әлеуетін құрайтын қасиеттер талданады. Сөйтіп, жүйелік талдау көшбасшылық феноменін оның құрылымдық құрамдас бөліктерінен қарастыруға мүмкіндік береді. Курсанттардың көшбасшылық әлеуетін дамыту үшін педагогикалық шарттарды анықтау қажет. Көшбасшылық әлеуетін дамыту бойынша жүйелі, бірізді жұмыс жүргізбес бұрын, ең алдымен курсанттардың бастапқы психикалық қасиеттерін, мінез-құлық ерекшеліктерін анықтау қажет. Мақалада курсанттардың көшбасшылық әлеуетін құрайтын қасиеттердің авторлық классификациясы айқындалған. «Көшбасшылық қабілеттерін диагностикалау» (Е.Жариков, Е.Крушельницкий), сонымен қатар «Көшбасшының баланс шеңбері» әдістерін қолдану арқылы жүргізілген көшбасшылық қабілеттердің кіріс диагностикасының нәтижелері берілген. Курсанттардың көшбасшылық қабілеттерінің көріну дәрежесіне сыртқы әсер ету мүмкіндігіне қатысты қорытынды тұжырымдалады. Курсанттардың көшбасшылық әлеуетін дамытуға бағытталған жұмыс түрлері, нысандары және кезеңдері көрсетілген.

https://doi.org/10.48081/PYEZ5909

2022

Выпуск 1

Аталған мақала «білім берудегі әлеуметтік серіктестік» түсінігін нақтылауға және университеттің инновациялық дамуы тұрғысынан әлеуметтік серіктестіктің негізгі сипаттамаларын анықтауға бағытталған. Білім берудегі әлеуметтік серіктестіктің теориялық негіздерін зерттейтін ғалымдардың еңбектері теориялық-әдіснамалық база ретінде пайдаланылды. Мақалада «білім берудегі әлеуметтік серіктестік» ұғымын анықтауға арналған негізгі зерттеу тұғырларын жалпылау нәтижелері келтірілген. Білім берудегі әлеуметтік серіктестік белгілі бір мәселелерді шешуге бағытталған білім беру жүйесін дамыту бойынша барлық қоғамдық секторлардың өзара әрекеттесуінің ерекше түрі ретінде анықталады. Университеттердің инновациялық дамуына ықпал ететін әлеуметтік серіктестіктің негізгі сипаттамалары қатарына: ортақ мақсаттарға жету үшін ресурстардың әртүрлі түрлерін біріктіру; еңбек нарығында сұранысқа ие кадрларды кәсіби даярлауға арналған білім беру бағдарламаларын әзірлеу; бірлескен инновациялық құрылымдар үшін базаның болуы және т.б.атап өтілген. Зерттеу нәтижелерін ескере отырып, мақалада университеттегі әлеуметтік серіктестікті дамыту бойынша ұсыныстар берілген: университет пен ұйымдар бірлесіп жүзеге асыратын студенттердің мақсатты даярлануын ұйымдастыру бойынша жүйелі жұмыстарды жүргізу; ЖОО-дағы бірлескен инновациялық құрылымдарды дамытудың қаржылық алғышарттарын қалыптастыру; ЖОО-ны студенттерін практикалық оқыту базасын кеңейту және т.б.

https://doi.org/10.48081/NUPS3200

2022

Выпуск 1

Здоровье является основным фактором человеческой жизни, показателем качества его жизнедеятельности. В связи с увеличенной учебной нагрузкой наблюдается стойкая тенденция снижения уровня здоровья подростков. Интерес к теме состояния здоровья учащихся обусловлен тем, что настоящая возрастная группа является наиболее чувствительной к воздействию негативных факторов. Данная статья раскрывает проблемы формирования здорового образа жизни среди старшеклассников. Авторы статьи раскрывают основные факторы, оказывающие негативное влияния на здоровье старшеклассников, проблемы здоровьесбережения, указывают на проблемы формирования положительного отношения к здоровью. Теоретико-методологической базой научного исследования выступают актуальность проблемы здоровья учеников старших классов. Фактические данные собраны путем проведения анкетирования среди старшеклассников. В статье сделан обзор отечественной и зарубежной научной литературы по проблемам формирования здорового образа жизни детей подросткового возраста. Авторы указывают на необходимость проведения целенаправленной работы по формированию компетентности в здоровьесбережении. В статье раскрыты основные проблемы, влияющие на формирование здорового образа жизни подростка, показаны результаты анкетирования старшеклассников о здоровом образе жизни, на основе которых сделан вывод об отношении к здоровью у подростков.

https://doi.org/10.48081/MNMV4753

2022

Выпуск 1

Статья освещает опыт интеграции двух методов работы над метапознанием в смешанный формат обучения и обосновывает роль метакогнитивной инструкции в смешанной среде обучения. Цель данной статьи – развитие метакогнитивных навыков с фокусированием внимания на формате обучения студентов, для создания сознательного и целенаправленного восприятия образовательной среды в ходе метода «исследования в действии». Работа над метакогнитивными качествами студентов проводилась посредством двух стратегий: 1) рефлексия смешанного обучения 2) метакогнитивный опыт в общей виртуальной среде, где приняли участие в исследовании 29 студентов Таразского регионального университета. Для получения результатов был применен качественный и количественный анализ ответов студентов. В ходе экспериментальной работы рефлексия смешанного обучения позволила выявить тенденции и перспективы развития метакогнитивных навыков среди студентов именно в среде смешанного обучения. Посредством анализа ответов респондентов было выявлено «стереотипное» негативное восприятие смешанной среды обучения; работа с электронными ресурсами, информационно-коммуникационные технологии в обучении, работа с информацией, источниками информации, тайм-менеджмент и дисциплина выделены как перспективные направления развития на стыке метапознания и смешанного обучения. Деление метакогнитивным опытом в виртуальной среде стало шагом в продвижении коллективного метапознания данных учащихся, было рассмотрено вторично восприятие смешанного обучения студентами, при этом стереотипное негативное отношение к смешанному обучению сменилось рассуждениями о преимуществах и недостатках, как онлайн, так и традиционных сред обучения.

https://doi.org/10.48081/VVMP5535

2022

Выпуск 1

В статье представлены материалы и результаты социально значимого исследования, целью которого является построение будущими педагогами профессионально-ориентированной образовательной траектории – персонального маршрута по овладению средствами решения профессиональных задач (образовательных программ, технологий формального, неформального и информального образования). Построение названной траектории требует организации сконструированных в ходе исследования психолого-педагогических условий для изменения мотивации и позиции студентов в направлении активного профессионального становления. Результатом исследования является Школа будущего педагога, организованная на базе Северо-Казахстанского университета им. М.Козыбаева. Деятельность данной Школы интегрирует формальное, неформальное и информальное образование, актуализирует свободу выбора обучающихся, развитие их индивидуальности и профессиональных привычек, формирование компетенций для решения профессиональных задач. К числу таких компетенций авторы статьи относят: готовность и способности адаптировать образовательный процесс в соответствии с собственными профессиональными целями; устанавливать партнерское взаимодействие с субъектами образовательной среды; создавать и использовать образовательную среду вуза и других образовательных учреждений; проектировать и осуществлять профессиональное самообразование. Основной вывод статьи - проектирование студентами исследуемой траектории требует, чтобы место обучения выходило за рамки вуза в профессиональные сообщества, а практика регионального образования стала дополнительным контекстом обучения

https://doi.org/10.48081/SWGR3373

2022

Выпуск 1

Проблемы социального сосуществования каждого человека, в особенности людей с ограниченными возможностями, была, есть и будет актуальностью номер один, так как именно социальным благополучием человека измеряется благосостояние всего государства в целом. Традиционное общественное мнение часто считает наукоемкие предметы наиболее важными, первостепенными дисциплинами необходимые детям, тогда как музыка, рисование, хореография и театральное искусство, дисциплины эстетического цикла, способствующие формированию музыкальной культуры, остаются на второстепенном уровне. Эти предметы рассматриваются как развлечение, дополняющее основной цикл. Актуальность выбранной темы показывает важность социального значения и сложность установления полной связи с миром детей с ограниченными возможностями, ограниченность общения с природой, дефицит естественного и мобильного общения со сверстниками и обществом, труднодоступность к культурным ценностям. В дошкольном и школьном возрастах вместе с получением удовольствия, музыка дает общение и знания, а вокально-хореографическое и театральное искусство, как и вся активная эстетическая деятельность, создают атмосферу свободы самовыражения, выражают радость от коллективного творчества, оказывают влияние на формирование духовно-нравственных и эстетических потребностей детей, является фактом развития его самосознания и самопознания.

https://doi.org/10.48081/XAGN8593

2022

Выпуск 1

The article deals with the role of foresight method in two dimensions via planned and pursued perspectives in education. The authors present trends in identifying VUCA world as the opposition and inevitable part of SPOD world penetrating into the process of training students of humanitarian sphere. The experimental work over surveys among students of the Foreign Languages Department (92 students of 2019-2020 academic year) showed the following results: Students see the potential for self-development and self-education, but do not associate it with the educational system at the university because of its weak focus on the challenges of modern times in the VUCA world; the education system in the modern period of its development should take the development of flexible skills of a universal plan for the development of sociability, readiness to change and think critically into account; the foresight method is relevant in the formation of the image of a future specialist on the basis of existing realities, making it possible to see the existing disadvantages of education. The authors suggest elaborating the modernized educational programme based on foresight method as means for developing required soft skills of students in humanitarian sphere. The article contains the existing international experience in the focus of research.

https://doi.org/10.48081/QCXG9010

2022

Выпуск 1