The article is devoted to the didactic principles of the formation of intercultural communicative competence in the teaching of the Kazakh language. Intercultural communicative competence at the initial stage of learning. The article defines the "didactic position", the proposed structure of the developed didactic principles and its main components. It includes four interrelated basic blocks: target, methodological, technological, evaluation criteria. The target block defines the general didactic purposes and tasks, needed to reach it. The methodical block offers appropriate approaches and principles of the process of teaching the Kazakh language to students. The technological block highlighted the methods that should be used in teaching the Kazakh language students. Didactic principle is a comprehensive model of learning and the basis for the development of methods of forming intercultural communicative competence of students beginning to learn the Kazakh language and Kazakh culture. Criteria for assessing the level of formation of intercultural students communicative competence is being developed. The article also outlines the didactic conditions for the successful implementation of these didactic principles.

https://doi.org/10.48081/ADCG4226

2021

Выпуск 4

В статье рассмотрена современная подготовка специалистов в университете. Дано определение Университета 4.0. Приведена характеристика современного выпускника, который должен обладать комбинацией нескольких качеств, которые дадут возможность быстро адаптироваться в меняющихся условиях, приобретать новые навыки для решения существующих проблем и работы на опережение. Приведен анализ документов, в которых выделены характеристики качеств, навыков и компетенции выпускников. Проанализированы труды ученых по вопросам подготовки специалистов в университете. Приведено определение таких навыков как, Hard skills, Soft skills и Self skills. Приведена характеристика условий, которые необходимо создать в процессе обучения для подготовки выпускников к быстрым экономическим и социальным переменам, к использованию технологий, которые еще не изобрели, к решению социальных проблем, которые пока невозможно предсказать. В частности цифровизация образования, персонализация обучения, проектный подход, интеграция формального и неформального образования, создание творческих пространств, создание межуниверситетских площадок (university hubs). Обозначено как данные характеристики реализуются в Торайгыров университете и в частности в рамках образовательной программы «Психология».

https://doi.org/10.48081/AHZY8877

2021

Выпуск 4

Мақала жоғары оқу орнында болашақ хореограф мамандарды кәсіби даярлауда кәсіби ұтқырлықты қалыптастыру мәселесіне арналған. «Хореография» білім беру бағдарламасы бойынша білім алушы студенттердің кәсіби ұтқырлығын қалыптастырудың маңызы айқындалған. Ғылыми әдебиеттерді талдау негізінде кәсіби ұтқырлықты қалыптастырудың жалпы педагогикалық шарттары мен міндеттері нақтыланған. Болашақ хореографтардың кәсіби ұтқырлығын қалыптастыруда педагогикалық модельдеудің оны біртұтас жүйе ретінде сипаттауға және мақсатты үдеріс ретінде жүзеге асыруға мүмкіндік беруі туралы идея ұсынылған. Зерттеу барысында жасалынған модель функционалдық-құрылымдық сипатқа ие. Кәсіби ұтқырлықты қалыптастыру міндеттеріне бағдарланған хореографиялық білім беру үдерісін талдау оның мынандай құрамдастарын (компоненттерін) ажыратуға мүмкіндік берген: мақсат, қалыптастыру принциптері, дамуына әсер ететін факторлар, функциялары (қызметтері), міндеттері, ұйымдастыру тиімділігінің психологиялық педагогикалық шарттары, мазмұны, технологиялары, күтілетін нәтижелері. Жасалынған модель осы компоненттерді бейнелейді. Мақалада болашақ хореографтардың кәсіби ұтқырлығын қалыптастырудың мақсаты тұжырымдалып, оның мынандай негізгі функциялары анықталған: мотивациялық, когнитивтік, адаптивтік, жылдамдық пен креативтілікті белсендіру, ұтқырлық сапаларын тәрбиелеу, ұдайы кәсіби өсуге, өзіндік білім алуға және өзін-өзі жүзеге асыруға ынталандыру, кәсіби іс-әрекет түрлерін меңгерудегі динамизм мен икемділік, болашақ хореографтың икемді дағдыларын қалыптастыру. Болашақ хореографтың кәсіби ұтқырлығын қалыптастырудың міндеттерін анықталып, нақтыланған.

https://doi.org/10.48081/NZTY7616

2021

Выпуск 4

Мақалада болашақ мұғалімдердің басқарушылық құзыреттілігін қалыптастырудың маңызы қарастырылады. Болашақ мұғалімнің басқарушылық құзыреттілігін қалыптастыру мәселесі қазіргі білім беру жүйесінің жаңа әлеуметтік сұраныстарымен байланысты. Білім берудің мақсаты оқу қабілеті сияқты негізгі құзыреттілікті қамтамасыз ететін білім алушылардың жалпы мәдени, жеке және танымдық дамуы болып табылады. Ең алғаш қоғам дамуына қажетті адами сапаларға түркі ғұламалары Ж.Баласағұн, әл-Фараби сынды ұлы ойшылдардың еңбектеріне талданады. Болашақ мұғалімнің басқарушылық құзыреттілігінің негізі «басқару» түсінігіне мән бере отырып, оның негізі ежелгі философтар Конфуций, Платон, Аристотель еңбектерінен бастау алатындығы айтылады. Психологиялық-педагогикалық әдебиеттердегі «басқару», «құзырет», «құзыреттілік», «басқарушылық құзыреттілік» түсініктерінің зерттелу деңгейі қарастыралады. Шетелдік және отандық ғалымдар еңбектерінен қысқаша мәліметтер беріледі. Психологиялық-педагогикалық зерттеулерге жасалған талдау негізінде, мұғалімнің қызметі, оның мәні, басқарушылық болып табылатындығын көрсетеді. Басқарушылық қызмет мұғалімдерді оқытудың құрамдас бөлігі болып табылатындығы, оның кәсіптік маңызды сапасы, заманауи білім шарттарында мағыналы педагогикалық қызметке дайын екендігі айтылады. Мұғалімнің практикалық қызметінде басқарушылықтың міндеттерін жүзеге асырада студентті жан-жақты дамытатындығына мән беріледі.

https://doi.org/10.48081/RKRJ9376

2021

Выпуск 4

Мақалада қазіргі кездегі өзекті векторлардың бірі ретінде жоғары мектептің оқу-білім беру процесінде цифрлық технологияларды пайдалану мәселесі қарастырылады. Осы зерттеу жұмысында жоғары оқу орындарының оқу процесінде цифрлық технологияларды пайдалану мәселесінеа теориялық талдау жүргізілді, эксперименттік зерттеу жұмысы жүргізілді, сандық-сапалық талдау берілді. Атап айтқанда, мақалада жоғары мектептің білім беру процесінде қолданылатын цифрлық технологиялар туралы теориялық түсінік берілген, олардың қазіргі білім беру жағдайындағы қажеттіліктері мен мүмкіндіктері қарастырылған. Бұл білім беру кеңістігінде цифрлық оқыту ортасын құру және жақсарту үшін қолданылатын әртүрлі құралдар мен ресурстар туралы айтылады. Ойлау әрекеттерін, оқытуды ұйымдастыру формаларын дамыту, визуализацияны, идеяларды біріктіруді және т. б. дамыту. Зерттеу барысында сыни және шығармашылық ойлау дағдыларын қалыптастыруға ықпал ететін цифрлық педагогика негізінде зияткерлік міндеттер жүйесін құруға баса назар аударылды. Эксперименттік зерттеу барысында «Bolashaq» академиясының педагогикалық білім беру бағдарламаларының студенттері арасында сауалнама әдісі қолданылды. Сауалнама google әлеуметтік желісі арқылы жүргізілді. Сауалнама нәтижелері талданды, қорытындылар жасалды және жоғары мектептің білім беру процесінде цифрлық технологияларды қолдану арқылы қол жеткізуге болатын мүмкіндіктер қорытындыланды.

https://doi.org/10.48081/SJHG3900

2021

Выпуск 4

Берілген зерттеу жұмысы жаһандық құзіреттілікке ие білікті педагог-психологтарды («Педагогика және психология» білім беру бағдарламасының түлектері) дайындау мен қазақстандық университеттердің болашақ педагог-психологтарының жаһандық құзыреттерін дамытудың басым бағыттарын айқындауға бағытталған. Аталмыш мақсатқа қол жеткізу үшін «педагогика және психология» оқу бағдарламасының білімгерлері арасында пилоттық сауалнама жүргізілген. Пилоттық сауалнама алдында болашақ педагог- психологтардың арасында жаһандық құзыреттіліктің ағымдағы деңгейін анықтап, проблемалық тұстарды айқындау міндеті тұрды . Сауалнама келесідей үш аспектіге негізделді: басқа елдердің мәдениетіне деген қызығушылық, университеттегі жаһандық құзыреттер саласындағы қызметі және білімгерлердің шет тілдерін меңгеруі. Сауалнама сонымен қатар білімгерлердің халықаралық жаңалықтар туралы жеке пікірі, оқу жылы бойындағы мәдени алуандылыққа арналған іс-шараларға қатысу, оқу үдерісі барысында әлемдік оқиғаларды топта талқылауға қатысу, группаластарымен бірге жаһандық проблемаларды талдау және т.б. туралы сұрақтарды қамтыды.Сондай-ақ, берілген мақалада болашақ педагог-психологтардың кәсіби құзіреттілігін дамытудағы ЖОО-ның рөлі қарастырылып, кейбір мәселелерді оңтайлы шешу жолдары ұсынылған. Мақала, ең алдымен, психология әдіскерлеріне, оқу орындарының басшыларына, ЖОО оқытушыларына, сондай-ақ кәсіби өзін-өзі дамытуға ұмтылатын педагог-психологтарға пайдалы болуы мүмкін.

https://doi.org/10.48081/MBGX9483

2021

Выпуск 4

Қазіргі уақытқа дейін мектеп математика курстарында геометрия пәнін тиімді оқыту өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Замануи білім берудің тиімді және оңтайлы жолдарын оқушыларға үйрету мен оған дағдыландыру ұстаздардың алдындағы орасан зор жауапкершілік екені баршамызға мәлім. Инновациялық технологияларды қолдану геометрия курсының маңызды ұғымдарын дәстүрлі оқыту әдістерімен салыстырғанда сапалы артықшылықтар беретін деңгейде суреттеуге мүмкіндік береді. Олар көрнекіліктің едәуір артуына, оқушының танымдық белсенділігінің қалыптасуына, ауызша – логикалық және бейнелі ойлау механизмдерінің үйлесуіне негізделген. Осыған орай, мақалада геометриядағы тарауларды топтап қалай тиімді оқытуға және оны бір ғана көрнекі құралға қалай біріктіруге болатындығы туралы баяндалады. Оқытудың мұндай әдіс-тәсілдері оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, геометриялық ұғымдарды дұрыс пайдалану дағдыларын қалыптастырады. Сонымен қатар есепті шығаруда нәтижеге бағытталған «Мақсатқа жету» технологиясының қолданысы мен тиімділігі көрсетіледі. Бұл әдіс-тәсілдердің басты мақсаты – мектеп геометрия курсын оқытудың заманауи және оңтайлы әдістерін қарастыру. Геометриялық білімнің сапасын жақсартуға негізделген «Өрмекші тор» әдісі нақты мысалдармен көрсетілген. Мақалада жаңа әдістің барлық қажетті теориялық анықтамасы, оның қолданысы суреттермен кескінделген. Бұл мақалада геометрия пәнін оқытуда пайдаланылатын инновациялық технологияның пайда болу процесі жүзеге асырылатын зерттеу және салыстыру әдістері қарастырылады.

https://doi.org/10.48081/IQDJ8891

2021

Выпуск 4

Әлемде болып жaтқaн әлеуметтік-экономикaлық, қоғaмдық-caяcи және мәдени-дүниетaнымдық мәcелелер қойды. Соның бірі, білім беру саласында бәсекеге қабілетті мамандар даярлау қажеттігі жаһандық талаптардың бірі. Бұл білім беру мекемелерінде, соның ішінде жоғары оқу орнындағы оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруда және білім мазмұны мен қарым-қатынаста іске асырылмақ және жоғaры мектептің педaгогикaлық-пcихологиялық пәндер оқытушылaрының кәcіби біліктілігін aрттырудың жaңa жүйеcін енгізу мәcелеcі болып тaбылaды. Мақалада болашақ педагог-психологтердің мәдениетін, педагогикалық мәдениетін, кәсіби мәдениет ұғымдарының анықтамасы, кәсіби-педагогикалық мәдениетінің түрлері, компоненттері, педагог мамандығының көпқырлы салалары, педагогтің кәсіби құзіреттілігі, педагог маманның жеке басына қойылатын талаптар, педагогтің кәсіби мәдениетінің қалыптасу кезеңдері көрсетілді. Сонымен қатар, кәсіби мәдениет ұғымын зерттеуші ғалымдардың пікірлері мен педагог-психологтің кәсіби қызметін жүзеге асыру үшін кәсіби білімінің, іскерлігінің, дағдысының, жаңа заманауи технологиялық әдістерді қалыптастыру компоненттері қарастырылды. Зерттеуімізде Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университетінде өткен тәжірибелік зерттеу жұмысындағы эксперименттік және бақылау топтарындағы болашақ мамандардың кәсіби мәдениетінің деңгейін анықтауда алынған жұмыстар баяндалды.

https://doi.org/10.48081/MTHO2219

2021

Выпуск 4

Статья посвящена трансформацией высшего образования, когда на подготовку конкурентоспособных специалистов влияет профессиональная подготовка вузов. В связи с этим, высшим учебным заведениям поставлено несколько задач. Это изменение внутренней организации с целью развития самостоятельности, ответственности на всех уровнях иерархии университета, изменение подходов к обучению в формировании профессиональных компетенций выпускников, совершенствование информационно-коммуникационных технологий, повышение социальной ответственности, обеспечение качества. Проведен анализ современного состояния зарубежных вузов и определены механизмы его развития. Кроме того представлена трансформация НАО «Торайгыров университет», в соответствии со стратегией развития НАО «Торайгыров университет», построеной на перспективах развития Павлодарской области. Миссией университета определено «стать интеллектуальным центром экономики региона». На основе этой инициативы планируется реализация трех спиралей «власть – бизнес – наука (университет)» на уровне Павлодарской области. Определены направления развития НАО «Торайгыров университет» «экология (окружающая среда)», «экономика креативного города», «развитие человеческого капитала», «городское планирование», «цифровизация» и проанализированы проекты, созданные для реализации. Указаны стейкхолдеры каждого проекта, сроки реализации и направления деятельности, связанные с развитием вуза.

https://doi.org/10.48081/QORT4085

2021

Выпуск 4

В настоящее время люди отличаются способностью понимать, обрабатывать и управлять информацией о своих и чужих эмоциях эту способность в науке мы называем эмоциональным интеллектом. Исследований эмоционального интеллекта сегодня очень много. Кроме того, в зарубежных исследованиях широко распространены модели эмоционального интеллекта и средства их измерения. Однако зарубежные модели и средства их измерения не учитывают менталитет нашей страны. Противоречие между зарубежными моделями и средствами их измерения и казахстанским менталитетом определяет актуальность темы сегодняшней статьи. Ведь для выявления компонентов эмоционального интеллекта отечественных обучающихся прежде всего возникает необходимость анализа зарубежных моделей и современных исследований. Для достижения цели исследования использовались методы анализа, синтеза, моделирования. В статье рассматриваются 4 модели эмоционального интеллекта и анализ последних исследований ученых из России, Испании, Великобритании. Кроме того, записывается исторический дискурс на развитие эмоционального интеллекта. Анализируя все детали, выявляются следующие компоненты эмоционального интеллекта обучающихся: эмоциональная осведомленность, умение управлять своими эмоциями, эмпатия, умение управлять процессом общения, самомотивация, стрессоустойчивость. Очевидно, что эти выявленные компоненты способствуют составлению диагностического комплекса для изучения эмоционального интеллекта в отечественной модели.

https://doi.org/10.48081/HCNP1775

2021

Выпуск 4